Hoe kan ik mijn auteursrecht beschermen?

Als je iets origineels maakt, wil je natuurlijk niet dat iemand anders ermee vandoor gaat. Maar hoe kun je het werk dat je hebt gemaakt nu zo goed mogelijk beschermen?  

Het auteursrecht biedt iedereen die een werk heeft gemaakt automatisch bescherming. In feite hoef je hiervoor niets te doen. Die bescherming houdt in dat de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst als enige dit werk openbaar mag maken en verveelvoudigen. Dit geldt in principe ook voor aanpassingen of vertalingen van een werk. Auteursrecht wordt in de volksmond ook wel copyright genoemd.

Dit auteursrecht ontstaat dus vanzelf en je hoeft dit niet te registreren of aan te vragen. Dit recht kan overgaan op een ander, bijvoorbeeld door verkoop. 

Als je een werk maakt, krijg je ook automatisch persoonlijkheidsrechten, onder andere het recht op naamsvermelding en het recht je te verzetten tegen aantasting van een werk. Van sommige persoonlijkheidsrechten kan afstand worden gedaan. 

Openbaar maken is bijvoorbeeld het plaatsen van een foto op een website. Verveelvoudigen is bijvoorbeeld het kopiëren van een (deel van een) boek of het kopiëren van een afbeelding van Google. Hiervoor is in de meeste gevallen gewoon toestemming nodig van de maker. Een kopie maken voor jezelf mag wel. 

Wat wordt niet beschermd?

Het auteursrecht beschermt originele werken. De ideeën of theorieën die erachter zitten, worden niet beschermd. Het staat iedereen vrij om een eigen invulling aan een idee te geven of om een theorie in eigen woorden te omschrijven. Ook mag iedereen in principe openbare data in zijn werk gebruiken, al kan een databank op grond van het databankenrecht zijn beschermd. Je mag niet een daadwerkelijk originele creatie, of onderdelen daaruit, van iemand anders gebruiken of kopiëren. Daarvoor heb je dus wel toestemming nodig.

Ook worden elementen van een werk die noodzakelijk zijn om een bepaald technisch resultaat te behalen niet door het auteursrecht beschermd. Daar is het octrooirecht voor. Dit geldt bijvoorbeeld voor de klapschaats of het Senseo koffieapparaat.

Wat kun je preventief doen?

Zorg dat jouw bewijs glashard is

Het kan goed zijn om toch preventief actie te ondernemen om het auteursrecht op jouw werk beter te beschermen. Want je zal bij een inbreuk op het auteursrecht moeten aantonen dat het werk door jou is gemaakt en dat het werk oorspronkelijk is. Belangrijk is om aan te kunnen tonen dat jij het niet hebt gekopieerd, maar dat het afkomstig is van jouw creatieve geest.

Leg dus het ontstaan van jouw werken vast, zodat je bewijs hebt dat jij de tekst hebt geschreven, de foto hebt gemaakt of die spreadsheet hebt ontworpen. Waar mogelijk is het belangrijk dat je het moment van vastlegging niet kunt manipuleren, zodat je glashard bewijs van de ontstaansdatum in handen hebt. 

Je kunt een document bijvoorbeeld naar jezelf mailen, maar slimmeriken kunnen ook dat manipuleren. 

Plaats een waarschuwing

Laat derden zien dat jouw werken auteursrechtelijk beschermd zijn. Niet iedereen is zich ervan bewust dat een tekst of foto niet zomaar mag worden gebruikt. Vermeld een copyright teken op het werk, plaats jouw initialen en/of handtekening op een schilderij. Op jouw website of spreadsheets kun je aangeven wat wel en niet toegestaan is en hoe je met overtredingen omgaat. Neem ook in de algemene voorwaarden van jouw bedrijf op dat op al jouw werk auteursrecht rust en dat wie daarop inbreuk maakt, automatisch akkoord gaat met betaling van een bepaalde boete, onverminderd het recht op volledige schadevergoeding.

iDepot

Door op de ontwikkeling van een idee of product goed te documenteren, kan eventueel ook worden bepaald op welke datum iets ontstond. Dit kan middels een i-Depot. 

Een i-Depot is een bewijsmiddel en creëert geen intellectueel eigendomsrecht. Wanneer je een idee of werk laat vastleggen in een i-Depot, dan kun je daarmee aantonen dat op een bepaalde datum een bepaald werk bestond en dat degene die de informatie deponeert de beschikking had over die informatie. Het is een soort digitale kluis waarin informatie wordt geplaatst. Het werk is al automatisch beschermd door het Auteursrecht, maar door middel van het i-Depot kun je aantonen dat jij op die datum dus de beschikking had over de informatie. Het is geen bewijs dat het werk dat is gedeponeerd ook afkomstig is van degene die het deponeert. Het kan zijn ontleend aan een ander of het kan al eerder openbaar zijn gemaakt door een ander. De bewijskracht van een i-Depot is vrij. Het staat een rechter vrij om te bepalen welke waarde hij aan het depot hecht. 

Een i-Depot is niet openbaar, wel relatief goedkoop. Het kost 37 euro voor een digitaal exemplaar voor de duur van 5 jaren. Het is gemakkelijk online in te dienen. Let wel op dat als er iets wijzigt in het werk, er opnieuw een i-Depot moet worden gedeponeerd, om ook daarvoor te kunnen bewijzen dat de aanpassingen in het werk op een bepaalde datum door jou is gedaan. 

Notaris

Een duurdere optie is het vastleggen van het werk bij de notaris. Een notariële akte heeft dwingende bewijskracht. Bij een authentieke akte geldt dat deze tegenover iedereen dwingend bewijs oplevert van wat diegene bij de notaris heeft verklaard. Tegenbewijs is wel mogelijk. Een i-Depot levert geen dwingend bewijs op en kan sneller worden ontzenuwd dan een authentieke akte.

Deze optie is wel een stuk duurder dan een i-Depot, met name als je regelmatig aanpassingen doet aan het werk (bijvoorbeeld in geval van spreadsheets). Een beter passende optie is dan het i-Depot.

Meer weten? Of heeft u een vraag? Bel of mail vrijblijvend met ATRIUM advocaten: info@atriumadvocaten.nl of 0591-714727. We zijn werkzaam in heel Nederland.